رابطه بینامتنی حکایت های مثنوی های سنایی با متون پیش از آن

اصطلاح بینامتنیّت نخستین بار توسط ژولیا کریستوا در اواخر ده? شصت وارد نقد و نظری? ادبی فرانسه شد. بینامتنیّت بر این اندیشه است که متن نظامی بسته و مستقل نیست؛ بلکه پیوندی دوسویه با سایر متون دارد. این متون ممکن است ادبی یا غیر ادبی باشد، هم عصر همان متن باشد یا به سدّه های پیشین تعلق داشته باشد. این پایان نامه با موضوع « رابط? بینامتنی حکایات مثنوی های سنایی با متون پیش از آن» تدوین یافته است. در میان آثار سنایی، مثنوی های حدیقه الحقیقه و عشق نامه دارای حکایات متعددی هستند که اغلب آنها شاید در آثار پیشینیان ادب فارسی و یا حتّی ادبیّات عرب نقل شده باشند. سیرالعباد نیز به نوب? خود داستانی مشتمل بر سفر روح به عالم ماورایی است. در این پایان نامه تلاش شد که مأخذ و منشأ این حکایات بررسی شود و بسامد آثار عربی و فارسی پیشین که سنایی از آنها بهره جسته است را به دست بیاوریم. هدف از تدوین این پایان نامه، یافتن سرچشمه های فارسی حکایت های مثنوی های سنایی، یافتن منابع عربی حکایت های مثنوی های سنایی و بررسی تأثیر ادبیّات عرب بر مثنوی های سنایی می-باشد. یکی دیگر از اهداف این پایان نامه بررسی شیو? داستان پردازی سنایی و مقایس? آن با حکایات مأخذ از منظر رابط? بینامتنی می باشد. به همین دلیل به بررسی مآخذ حکایات مثنوی های سنایی پرداختیم و پس از یافتن ریش? تعدادی از حکایات، آنها را از لحاظ کمیّت و همچنین نوع اثر مورد بحث قرار دادیم. سنایی در اخذ حکایات بیشتر به آثار عربی توجه داشته است و %67 کل حکایات به حکایات عربی اختصاص دارد.سنایی بیشترین اقتباس را از ربیع الابرار زمخشری داشته است. بسیاری از حکایت پردازان پس از وی نیز از این حکایات سود جسته اند. سنایی در ساختار داستان ها با حفظ مضمون و درون مای? اصلی تغییراتی در عناصر داستان به وجود آورده است. در بررسی مثنوی سبرالعباد با سفرنامه های عرفانی پیش از سنایی از جمله ارداویراف نامه، رساله الغفران و رسال? حی بن یقظان، دریافتیم که در تمامی این آثار، صحبت از یک سفر ماورایی با راهنمایی و هدایت پیر است و تمامی اعمال دنیوی در قالب نمادهای مادی و گاه حیوانی بر سالک عرضه می شود. کلید واژه: بینامتنی، حکایت، سنایی، مثنوی های سنایی، عشق نامه، حدیقه الحقیقه، سیرالعباد